ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ: Υπάρχει η δυνατότητα σε όσους έχουν επιβληθεί πρόστιμα για μη έκδοση αποδείξεων, να επιδιώξουν τη συντριπτική μείωση τους!
Του Δημήτρη Τσαγκάρη, Οικονομολόγος ΜΑ-Φοροτέχνης
Τούτο όμως μπορεί να συμβεί (προς το παρόν) μόνο δικαστικά με την άσκηση των καταλλήλων ενδίκων βοηθημάτων ενώπιον των αρμοδίων Δικαστηρίων.
ΤΟ ΘΕΜΑ:
Όπως είναι γνωστό, ιδίως υπό το καθεστώς του Ν. 2523/1997 προβλέπονταν πρόστιμα για παραβάσεις του κώδικα ιδιαίτερα μεγάλου ύψους, τα οποία είχαν το χαρακτήρα ποινής, δεν αντίκρυζαν αυτοτελή ζημία του Δημοσίου απώλεια φόρων και απέβλεπαν μονομερώς στον κολασμό του φορολογικού παραβάτη. Πέραν αυτών επιβάλλονταν κανονικά και πράξεις που καταλόγιζαν το ύψος του διαφυγόντος φόρου μαζί με πρόστιμα και προσαυξήσεις επί αυτού. Βάσει των διατάξεων του Ν. 2523/1997 έχουν επιβληθεί υπέρμετρα πρόστιμα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία όμως, όπως είναι γνωστό, παραμένουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία ανείσπρακτα.
Με τον Ν. 4174/2013 επήλθε ένας πρώτος εξορθολογισμός του ύψους των σχετικών προβλεπόμενων κυρώσεων του κώδικα, ο οποίος μείωσε τα επιβαλλόμενα πρόστιμα ιδίως της έκδοσης/λήψης εικονικών στοιχείων ως και της μη έκδοσης/ανακριβούς έκδοσης, με εξαίρεση τη περίπτωση της μη έκδοσης πολλών αποδείξεων μικρού ύψους, όπου εκεί για τα φορολογικά έτη 2014 και μέρος του φορολογικού έτους 2015, υπάρχει σωρεία υποθέσεων που έχουν επιβληθεί βάσει του τότε ισχύοντος άρθρου 54 περ. θ Ν. 4174/2013, πρόστιμα μη έκδοσης αποδείξεων με οροφή τα 30.000 ευρώ, σε αντιδιαστολή με τον Ν. 2523/1997 όπου η προβλεπόμενη οροφή ήταν 12.000ή 18.000 αναλόγως τη κατηγορία των τηρούμενων βιβλίων.
Υπάρχουν δηλαδή περιπτώσεις φορολογικών ελέγχων για το φορολογικό έτος 2014, π.χ. σε ιατρό που τηρούσε απλογραφικά βιβλία, για μη έκδοση παραστατικού για συνταγογράφηση ή παραπεμπτικό εξετάσεων, με αποδιδόμενη αποκρυβείσα ύλη, ανά μη εκδοθέν παραστατικό το ποσό των 10 ευρώ και συνολική φερόμενη αποκρυβείσα ύλη 1.200ευρώ (ήτοι μη έκδοση 120 αποδείξεων) όπου εκεί η προβλεπόμενη κύρωση είναι 120 * 250 ευρώ εκάστη παράβαση, ήτοι γενικό σύνολο προστίμου 30.000 ευρώ!
Η ίδια παράβαση αν διαπιστωνόταν ότι είχε τελεσθεί μέχρι 31-12-2013, θα επιβαλλόταν μέγιστο πρόστιμο 12.000 ευρώ (ήτοι μέγιστο πρόστιμο το 15πλάσιο της βάσης προστίμου για κάθε παράβαση μη έκδοσης που ήταν 800 ευρώ για απλογραφικά/1200 για διπλογραφικά).
Ακολούθησε ο Ν. 4337/2015 ο οποίος επί το πλείστον κατάργησε τα αυτοτελή πρόστιμα για έκδοση/λήψη εικονικών και μη έκδοση αποδείξεων από το χρόνο έναρξης ισχύος του ενώ περιέλαβε μεταβατικές διατάξεις για παραβάσεις τελεσθείσες πριν το χρόνο εφαρμογής τους, οι οποίες απαγόρευσαν την αναδρομική εφαρμογή του ηπιότερου πλαισίου, ήτοι της μη εφαρμογής αυτοτελών προστίμων.
Αναφορικά με την μη έκδοση αποδείξεων με χαμηλή αποκρυβείσα αξία, ο Ν. 4337/2015 δια των μεταβατικών διατάξεων του συντήρησε ένα ιδιαίτερο παράδοξο. Στο προαναφερόμενο με τον ιατρό παράδειγμα, για παραβάσεις τελεσθείσες μέχρι 31-12-2013, προέβλεπε ότι πλέον θα επιβάλλεται κατά το χρόνο διαπίστωσης των το 1/3 του ύψους προστίμουτο οποίο προβλεπόταν βάσει του Ν. 2523/1997, ήτοι πλέον συνολικό πρόστιμο 4.000 ευρώ.
Αντιθέτως για παράβαση αναφερόμενη στο έτος 2014 και για μέρος του έτους 2015, εξακολουθεί να επιβάλλεται το πρόστιμο των 30.000 !!
Με την ΣτΕ 2319/2021 αντιμετωπίστηκε το ζήτημα των προστίμων που αφορούσαν τη λήψη εικονικών στοιχείων, τα οποία έχουν επιβληθεί προ ισχύος του Ν. 4337/2015 και κρίθηκε ότι οι ευεργετικές διατάξεις αυτού που κατήργησαν την επιβολή αυτοτελώς προστίμων, επιβαλλόμενου πλέον μόνο ενός προστίμου γενικής παράβασης για μη ορθή τήρηση βιβλίων και στοιχείων ύψους2.500 ευρώ, πρέπει να ισχύσουν αναδρομικά, κρινόμενης ως αντισυνταγματικής κάθε αντίθετης μεταβατικής διάταξης του οικείου νόμου.
Κατ’ αναλογία, αν και με την προαναφερόμενη απόφαση δεν κρίθηκε perseτο ζήτημα των παραβάσεων μη έκδοσης φορολογικών στοιχείων, παρίσταται εμφανές ότι το αυτό πρέπει να ισχύσει και να εφαρμοστεί και στις περιπτώσεις μη έκδοσης αποδείξεων οι οποίες έχουν επιβληθεί προ της ισχύος του Ν. 4337/2015.
Επομένως υπάρχει η δυνατότητα σε όσους έχουν επιβληθεί πρόστιμα για μη έκδοση αποδείξεων, τόσο για το προαναφερόμενο παράδειγμα των 30.000 ευρώ αλλά και για οποιοδήποτε άλλο ύψος προστίμου για μη έκδοση αποδείξεων, να επιδιώξουν τη συντριπτική μείωση των σχετικών προστίμων στο ποσό των 2.500 ευρώ!
Τούτο όμως μπορεί να συμβεί, προς το παρόν μόνο δικαστικά με την άσκηση των καταλλήλων ενδίκων βοηθημάτων ενώπιον των αρμοδίων Δικαστηρίων.
